газета "Салауат"
-4 °С
Болотло
Бөтә яңылыҡтар
Ял сәғәтендә
14 Август 2020, 13:36

Ҡышҡа әҙерләнәбеҙ: тоҙлайбыҙ, салаттар яһайбыҙ

Йәй-көҙ миҙгеле хужабикәләр өсөн бигерәк мәшәҡәтле осор. Ҡайнатмалар менән эште бөтөрөүгә, ҡышҡылыҡҡа салаттар, лечолар әҙерләү мәле етә. Уның ҡарауы, ҡышын уларҙы рәхәтләнеп ҡулланырға мөмкин. Һатып алған ише түгел инде, үҙ түтәлеңдән өҙөп, тәбиғи продукттарҙан ғына әҙерләнгән салаттар йәйҙең бер көнөнә алып ҡайта кеүек. Һеҙгә лә еңел һәм ябай ғына рецептар тәҡдим итәбеҙ. Күптәрен үҙебеҙ йыл да әҙерләйбеҙ . Тәмдәре лә шәп, яҡшы ла һаҡлана. Булмаһа, һеҙ ҙә эшләп ҡарағыҙ.

Йәй-көҙ миҙгеле хужабикәләр өсөн бигерәк мәшәҡәтле осор. Ҡайнатмалар менән эште бөтөрөүгә, ҡышҡылыҡҡа салаттар, лечолар әҙерләү мәле етә. Уның ҡарауы, ҡышын уларҙы рәхәтләнеп ҡулланырға мөмкин. Һатып алған ише түгел инде, үҙ түтәлеңдән өҙөп, тәбиғи продукттарҙан ғына әҙерләнгән салаттар йәйҙең бер көнөнә алып ҡайта кеүек. Һеҙгә лә еңел һәм ябай ғына рецептар тәҡдим итәбеҙ. Күптәрен үҙебеҙ йыл да әҙерләйбеҙ . Тәмдәре лә шәп, яҡшы ла һаҡлана. Булмаһа, һеҙ ҙә эшләп ҡарағыҙ.
“Классика” икраһы
3 кг ҡабаҡ. 2 кг помидор, 1 кг кишер, 1 кг һуған, 2 аш ҡалағы тоҙ, 2 аш ҡалағы шәкәр, 2 аш ҡалағы аш һеркәһе, 0,5 г көнбағыш майы кәрәк.
Йыуып, таҙартылған йәшелсәләрҙе ит үткәргестән сығарып, тәмләткестәр һалып, 1,2-2 сәғәт бешерергә. Стерилләнгән банкаларға тултырып, өҫтөн ябырға.

Өй шарттарында кетчуп
1,5 кг помидор, 0,5 кг алма, аш һеркәһе, тоҙ, әсе борос.
Помидор менән алманы яҡшылап йыуып, ит үткәргестән аша сығарабыҙ. 1 сәғәт ҡайнатып, әлеге массаны иләктән үткәрәбеҙ. Шуға 60-100мл 9 процентлы аш һеркәһе, 100гр шәкәр ҡомо, 3 сәй ҡалағы тоҙ, 1 сәй ҡалағы төйөлгән әсе ҡыҙыл борос һалып, яҡшы итеп болғатып, тағы 10-15 минут ҡайнатабыҙ. Кетчупты банкаларға тултырып, тимер ҡапҡас менән ябабыҙ.

Ҡышҡылыҡҡа салат
2 кг помидорҙы, 5-6 татлы боросто ит үткәргестән аша сығарабыҙ. 3 кг таш ҡабаҡты шаҡмаҡлап турайбыҙ. Бөтәһен бергә бутап, 2 аш ҡалағы тоҙ, 1,5 стакан шәкәр ҡомо, 0,5 стакан үҫемлек майы, 5-6 дана ҡара борос, ҡәнәфер ҡушып, ҡайнатырға ҡуябыҙ. Ҡайнап сыҡҡас, 30 минут бешерәбеҙ. Стерилләнгән банкаларға тултырып, тимер ҡапҡас менән ябабыҙ.

Аджика
1-әр кг кишер, татлы борос, алма (антоновка), 4 кг помидор, ярты стакан тоҙ, 2 стакан таҙартылған һарымһаҡ, 1,5 стакан үҫемлек майы, 2-3 дана әсе борос. Барыһын бергә ит үткәргестән аша сығарырға һәм 30-40 минут бешерергә, стерилләнгән банкаларға ҡойорға.

Ҡыяр тоҙлау
3 литрлы банкаларҙы ҡыяр менән тултырабыҙ. Өҫтөнә ҡайнар һыу ҡойоп, ҡапҡас менән ябып, 15-20 минут тирәһе тотабыҙ. Ошо уҡ һыуҙы кире кәстрүлгә түгеп ҡайнатабыҙ ҙа, кире ҡыярҙар өҫтөнә ҡоябыҙ. Тағы 15-20 минут тотабыҙ. Киренән кәстрүлгә бушатып, тоҙлоҡ (рассол) эшләйбеҙ. 3 литрлы банкаға 1,5 литр һыу китә. 4 сәй ҡалағы тоҙ, 8 сәй ҡалағы шәкәр ҡомо һалып 5 минут ҡайнатабыҙ. Банкаларға ҡойоп, 1 сәй ҡалағы лимон кислотаһы өҫтәйбеҙ һәм тимер ҡапҡастар менән ябабыҙ.

Кәбеҫтә менән тоҙланған помидорҙар
Кәбеҫтәне һаламлап турарға, кишерҙе ҡырғыс аша үткәрергә, ваҡ ҡына итеп болғар боросон турарға, һарымһаҡты иҙергә. Бөтәһен бергә ҡушырға. Стерилләнгән 3 литрлы банканың иң төбөнә лавр япрағы, 5-6 дана ҡара борос, укроп һалырға. Помидорҙарҙы тултырабыҙ, һәр рәтенә кәбеҫтәне һалып барырға. Өҫтөнә ҡайнар тоҙлоҡ ҡойорға. 15 минут стерилләргә. Тимер ҡапҡастар менән ябып, өҫтөн йылы әйбер менән ҡапларға. Тоҙлоҡ: 1 литр һыуға: 2 аш ҡалағы тоҙ, 3 аш ҡалағы шәкәр, 1 сәй ҡалағы 9 процентлы аш һеркәһе.

Корейса кишер менән ҡыяр салаты
2 кг ҡыярҙы ҡулсалап турайбыҙ, 0,5 кг кишерҙе ҡырғыс аша үткәрәбеҙ, шуға 2 аш ҡалағы тоҙ, яртышар стакан үҫемлек майы, аш һеркәһе, шәкәр ҡомо, 1 сәй ҡалағы иҙелгән һарымһаҡ, 1 ҡап корейса кишер өсөн тәмләткес өҫтәп, ике сәғәткә ҡалдырып торорға. Һуңынан банкаларға тултырып, 10 минут стерилләргә. Өҫтөн тимер ҡапҡас менән ябырға.

“Тәмле” салаты
3 кг помидор, 1-әр кг һуған, кишер, татлы борос алына. Ошоларҙы турап, бутайһың да, 3 аш ҡалағы тоҙ, 1-әр стакан шәкәр ҡомо, үҫемлек майы, 1,5 аш ҡалағы аш һеркәһе һалып, 40 минут ҡайнатаһың. Стерилләнгән банкаларҙың төбөнә 3-4 дана ҡара борос һалып, салатты тултыраһың. Тағы ун минут кәстрүлгә ултыртып стерилләйһең.

Татлы помидорҙар
Был рецепт аш һеркәһе ярамағандар өсөн ҡулайлы булыр, моғайын.
Стерилләнгән 3 литрлы банкаларҙың төбөнә һарымһаҡ, 5-6 дана ҡара борос, ҡәнәфер һалабыҙ һәм помидор менән тултырабыҙ. Өҫтөнә ҡайнар һыу ҡойоп, һыуынғанын көтәбеҙ. Һыуҙы түгәбеҙ. Банкаға 5 аш ҡалағы шәкәр ҡомо, 2 аш ҡалағы тоҙ, 1 сәй ҡалағы лимон кислотаһы һалабыҙ һәм өҫтөнә тағы ҡайнар һыу ҡоябыҙ. Өҫтөн тимер ҡапҡас менән ябып, банкаларҙы баш түбән ҡуябыҙ.

Болгарса ҡыярҙар
1 литрлы банкаға 1 бәләкәй генә һуған (ҡулсалап турарға), бер тырнаҡ һарымһаҡ, 5 дана ҡара борос, 2 лавр япрағы кәрәк. Тоҙлоҡ: 0,5 литр һыу, 4 аш ҡалағы аш һеркәһе, 4 сәй ҡалағы шәкәр ҡомо, 2 сәй ҡалағы тоҙ. Ҙур булмаған ҡыярҙарҙы банкаға тултырырға һәм өҫтөнә ҡайнар тоҙлоҡ ҡойорға. 10 минут стерилләргә, тимер ҡапҡас менән ябырға.

Ҡышҡылыҡҡа щи
0,5 литрлыҡ 15 банка щи әҙерләү өсөн 3 кг бешкән помидор, 1-әр кг кәбеҫтә, кишер, һуған, татлы борос, 400 г петрушка тамыры һәм 100 г петрушка үләне, 150 г шәкәр ҡомо, 100 г тоҙ, 100 г 9 процентлы аш һеркәһе, 200 г үҫемлек майы, 3 лавр япрағы, 5-7 дана ҡара борос, 3 дана хуш еҫле борос кәрәк.
Бөтә йәшелсәләрҙе йыуырға. Помидорҙы ҡайнар һыуҙа тотоп, тышын таҙартырға һәм шаҡмаҡлап турарға. Кәбеҫтәне, татлы боросто, петрушканы ваҡлап, һуғанды ярымҡулсалап турарға, кишер менән петрушка тамырын ҡырғыстан үткәрергә. Барыһын бергә ҡушып, тәмләткестәр, тоҙ, шәкәр, аш һеркәһе, үҫемлек майы һалырға һәм бутарға. 30 минут ултыртып торорға. Стерилләнгән банкаларға тултырырға, тимер ҡапҡастарҙы банкаларҙың өҫтөнә ҡуйып 40 минут стерилләргә. Һуңынан ҡапҡастарын ныҡлап ябырға.

Йәшелсәләр менән фасолдән салат
3 стакан аҡ фасоль, 0,5-әр кг помидор, кишер, һуған, 0,5 л үҫемлек майы, тәменсә тоҙ алына.
Фасолде бешереп, йәшелсәләрҙе ваҡ итеп турап, май, тоҙ өҫтәргә. Һүрән утта ике сәғәт быҡтырып, банкаларға тултырып ябырға.

Помидор менән боростан лечо
2-шәр кг помидор, татлы борос, 2 аш ҡалағы тоҙ, 1 аш ҡалағы шәкәр ҡомо алына.
Помидорҙарҙы ярымҡулсалап ту-рап, эмаль кәстрүлдә 5 минут ҡайна-талар. Боросто һаламлап турап, өҫтөнә 1 стакан һыу ҡойоп, айырым кәстрүлдә 10 минут ҡайнаталар. Һуңынан помидор менән борсото бергә ҡушып, тоҙ, шәкәр ҡомо өҫтәп, тағы 5 минут ҡайнатып, стерилләнгән банкаларға тултыралар.

Алма менән татлы боростан лечо
0,5 литрлыҡ ун банкаға 4 кг борос, 1 кг алма кәрәк. Маринад өсөн: 1 литр һыуға 40 г шәкәр ҡомо, 30 г тоҙ, 100 г 9 процентлы аш һеркәһе, 1 сәй ҡалағы төйөлгән дәрсен (корица). 0,5 литрлыҡ банкаларҙы 20 минут, 1 литрлыларын 25 минут стерилләргә.
Боросто орлоғонан таҙартып, дүрт өлөшкә бүләләр һәм ҡайнар һыуға 2-3 минутҡа төшөрөп алалар. Алмаларҙы дүрт өлөшкә бүлеп, уларҙы ла 1-2 минутҡа ҡайнар һыуға һалырға, һыуытырға. Банкаларға борос менән алманы алмашлап тултырабыҙ. Өҫтөнә ҡайнар маринад ҡойоп, стерилләйбеҙ.

Баклажандан салат
3-әр помидор, татлы борос, баклажан, һуған, 1 сәй ҡалағы шәкәр ҡомо, 100 г үҫемлек майы, 1 аш ҡалағы аш һеркәһе алына. Йәшелсәләрҙе турап, тоҙ, шәкәр ҡомо, аш һеркәһе өҫтәп, 30-40 минут ҡайнатырға һәм стерилләнгән банкаларға тултырырға.
Янним тәмләткесе
1 кг һарымһаҡ, 600 гр әсе борос, 400 гр ҡыҙыл татлы (болгар) борос, 0,5 кг тоҙ кәрәк.
Бөтә йәшелсәләрҙе ит үткәргестән аша сығарабыҙ, тоҙ һалып яҡшылап болғатҡас, стерилләнгән банкаларға ҡойоп, ябып ҡуябыҙ. Банкаларҙы ныҡ тултырырға ярамай.
Был тәмләткес иммунитетты ла нығыта, организмдағы төрлө зарарлы бактерияларҙы ла үлтерә, холестеринды бөтөрә. Тоҙ күп итеп һалып эшләнгәнгә күрә, был тәмләткес йылдар буйы үҙ тәмен юғалтмай, боҙолмай һаҡлана.
Фотолар Динә Ғәлиеваның, Земфира Тимерәйеваның, Динара Мауҡаеваның шәхси архивынан алынды.
Читайте нас: